انبار محل تجمع یا ذخیرهسازی اقلامی است که موجودیهای درون آن برای ارضای نیازها و تقاضاهای آتی مصرف میگردند. بنابراین انبار و انبارداری به لحاظ اهمیت که در تغذیه و تأمین اجناس و اقلام مورد نیاز قسمتهای مختلف در واحدهای تولیدی، بازرگانی و خدماتی دارد نیاز مبرمی به سازماندهی صحیح و دقیق و کامل و کادری مجرب و دلسوز خواهد داشت و به همین دلیل انبارداری باید روشمند و منطقی و مبتنی بر رفتار متقابل و دقت زیاد با سایر واحدها باشد.
امروزه مدیران و صاحبان آگاه صنایع در اکثر موسسات و سازمانها به این مسئله پی بردهاند که استفاده منطقی از حجم و فضای انبار با شیوههای اصولی انبارداری باعث میگردد تا هزینههای نگهداری انواع موجودیها در انبار و هزینه انبارداری انواع کالاها در مقادیر و اندازههای مختلف در زمانهای متفاوت به میزان قابل توجهی کاهش یابد که نهایتاً تاثیر زیادی در کاهش قیمت تمام شده کالای تولیدی و قابل فروش و هزینههای عملیاتی سازمان خواهد گذاشت.
چون اقلام و موجودیهای انبار بخش عظیمی از دارائیهای هر سازمان را تشکیل میدهد. به همین دلیل در سازمانهای تولیدی، بخش تولید، برنامهریزی تولید خود را بر مبنای موجودیهای انبار و ظرفیتهای موجود آن طراحی و پیاده میکند زیرا در صورت عدم وجود موجودی کافی در انبار اختلال در تولید به وجود میآید و منجر به از دست دادن کارآیی کارکنان بخش تولید میگردد.
انبار در موسسات تولیدی، بازرگانی و خدماتی به عنوان یک حلقه ارتباطی بین تولید و مصرف و توزیع و همچنین حلقه ارتباطی بین زنجیره خرید و فروش مواد و کالا و خدمات محسوب میشود. در سازمانهای تجاری و بازرگانی، برنامهریزی فروش و توزیع و همچنین خرید به مقادیر موجودیهای انبار، فضاها و امکانات و تجهیزات انبار، تعداد و محلهای استقرار انبار و نظایر آن متکی است که عدم دسترسی به موقع به هر یک از آنها منجر به از دست دادن بازار، مشتریان، کاهش در آمد و افزایش هزینه میگردد. به همین دلیل وجود انبار از ضرورتهای اصلی فعالیت هر سازمانی بشمار میرود.
ضمن این که اداره انبار نیز با بهرهگیری از شیوههای اصولی انبارداری باعث میگردد سایر واحدهای یک سازمان بتوانند نقش وظایف خود را به خوبی ایفاء کنند.
بنابراین ملاحظه می گردد که انبار به عنوان یکی از ارکان اصلی واحدهای خدماترسانی در هر سازمانی بشمار میرود که از نظر ماهیت و اهمیت موضوع سرویسدهی و خدمات رسانی، تجمع سرمایه و ارتباطات درون و برون سازمانی آن از جایگاه ویژهای برخوردار است.
امروزه، اهمیتی که مدیران صنایع کشور ژاپن و سایر کشورهای پیشرفته جهان به نگهداری حداقل مواد و کالا در انبار برای مصرف و تولید و توزیع و فروش مواد و کالا میدهند، بدان حد رسیده است که حاضر نیستند مقادیری بیش از حد نیاز را برای تولید در یک دوره کوتاه مدت در انبار نگهداری کنند و با برنامهریزیهای بسیار دقیق و با حساسیت زیاد و با استفاده از فنون محاسباتی و ریاضی، مقادیر موجودیها در انبار را با سفارشهای متعدد در کوتاهترین زمان ممکن تحت کنترل در می آورند.
استفاده از روش موجودی صفر یا تولید به موقع Just In Time (JIT) برای نگهداری و مصرف مواد و کالا، امروزه یکی از فنون پیشرفته در امر مدیریت مواد و کالا و برنامهریزی آن در انبارداری و تولید بشمار میرود. زیرا در این روش حداقل موجودی کالا در انبار نگهداری میشود و از تجمع سرمایه در انبار جلوگیری به عمل میآید. روش موجودی صفر توسط ژاپنیها در دهه سال 1950 ابداع گردیده و امروزه بسیاری از کشورها از این روش نیز استفاده میکنند.