وضع طبیعی انبار
انبارها باید از لحاظ وضع طبیعی، هوا، درجه حرارت و وضع رفت و آمد در آنها براساس نوع و طبیعت اجناس و کالاهایی که در آنجا قرار داده میشود، ساخته شوند و میبایستی در آن نکات مربوط به هوا، درجه گرمی و سردی، گرد و غبار، نور و روشنایی، نظافت و بهداشت، سروصدا و مسایل ایمنی مربوط به محیط و فضای انبار و نظایر آن نیز رعایت گردد.
همچنین باید فضای مورد نیاز برای افرادی که برای انجام کارهای انبارداری در آن رفت و آمد و فعالیت میکنند و یا راهها و فواصل مناسب و کافی برای تردد وسایل حمل و نقل و جابجایی مواد و کالا در انبار از قبیل لیفت تراک یا چرخهای دستی و رفت و آمد اشخاص متفرقه و غیرکارکنان انبار در نظر گرفته شود. زیرا عدم توجه به هر یک از موارد فوق، خصوصاً عدم توجه به رعایت راه عبور و مرور و ایجاد فواصل مناسب درآن، سبب کندی و بوجود آوردن مشکلات در اجرای عملیات مربوط به جابجایی، چیدن و استقرار موجودیهای کالا و تحویل اجناس در انبار میگردد. ضمن آن که در خصوص ورود و اخراج اشخاص متفرقه به انبار باید ساختمان انبار محصور به دیوارهای غیرقابل عبور و به دربهای قابل قفل شدن مجهز باشد تا در مواقع لزوم بتوان از ورود و خروج افراد غیرمسئول و یا ورود و خروج غیرمجاز مواد و کالا به انبار جلوگیری به عمل آورد.
بنابراین در طراحی و ساخت انبار باید نوع و طبیعت اجناس، حجم و اندازه، خصوصیات، مشخصات، خواص فیزیکی و شیمیایی، نحوه چیدن و قراردادن و نگهداری آنها در انبار و نظایر آن مدنظر قرار داده شود. زیرا مواد و کالاهای مختلف موجود در انبار میبایست براساس خصوصیات، مشخصات، شکل و اندازه، خواص فیزیکی و شیمیایی و نحوه و محل مصرف و ماهیت آنها طبقهبندی و تفکیک گردند و در محلها و فضای خاص قرار داده شوند و گاهی اوقات میبایست دور از یکدیگر و در انبارهای جداگانه نگهداری و ذخیره گردند.
وضع انبارها از لحاظ حفاظتی
انبارها از لحاظ حفاظت در برابر سرقت، آتشسوزی، پراکنده شدن موجودیها به علت در دسترس نبودن، فساد پذیری بعضی از اقلام و یا توجه به رعایت علائم ایمنی بستههای کالا و مواد میبایست در شرایطی قرار گیرند که بتوان از هر نظر آنها را تحت نظارت و کنترل و حفاظت و ایمنی قرار داد. بنابراین لازم است انبارها از لحاظ حفاظتی شرایط و وضعیت و موقعیت زیر را داشته باشند:
· انبارها باید دارای دربهای مستقل و پنجرههایی با قابلیت ایمنی بالا و قابل بستن و باز شدن فقط از داخل انبار و دیوارهای غیرقابل عبور داشته باشند.
· انبارها باید از لحاظ سرقت، آتشسوزی و سایر آسیبهای احتمالی پوشش بیمهای مناسب داشته باشند.
· انبارها باید از لحاظ ایمنیداری سیستمهای اعلان خطر، وسایل اطفای حریق از قبیل، سطل آتشنشانی حاوی شن و انواع خاموشکنندههای دستی، کپسولگاز کربنیک، بیکربنات، هیدروکربورهای هالوژنه و وسایل و تجهیزاتی از قبیل لولهکشی آب با فشار قوی، نردبانهای موتوری، ماشینهای آتشنشانی و خاموشکنندههای سودا و اسید، خاموش کننده آبی و کفی، شیلنگهای قرقرهای، سیستمهای آبپاش، پتوهای الیاف نسوز اطفای حریق و نظایر آن باشند تا در مواقع بروز خطر بتوان از آنها استفاده کرد.
· در انبارهایی که احتمال تراکم هوای نامناسب و گاهی اوقات سمی وجود دارد، گذاشتن وسایل الکتریکی محرک هوا مانند هواکش یا بادبزن لازم است تا وضع هوای داخل انبار را مساعد و پاک کند.
· ورود و خروج اشخاص متفرقه باید طبق ضوابط معین و یا اجازه مسئولین مشخص شود. آن هم فقط در مواردی که نیاز به این کار احساس گردد و حتیالمقدور انباردار و یا یکی از کارکنان انبار حضور داشته باشد.
· دریافت و صدور کالا یا اجناس از انبار باید از دریچه یا محل خاصی(مثلاً اطاق محل تحویل) انجام شود تا کنترل اشخاص مراجعه کننده، موجودیهای کالا در انبار و کالای تحویلی را امکانپذیر سازد.
· در صورتی که میبایست اجناس به مقدار زیادی از انبار خارج و صادر گردد و این عمل زمان بیشتری نیاز دارد. باید برگ درخواست کالا از انبار با فاصله و مهلت زمانی بیشتری تا هنگام تحویل کالا به انبار ارائه شود، تا انباردار پس از آماده کردن مقادیر درخواستی نسبت به تحویل آنها در محل قسمت درخواستکننده و یا در محل همان انبار و یا محل مناسب دیگر اقدام کند.