تعریف کنترل داخلی
طبق آن چه که در بیانیههای استاندارد و پذیرفت شده حسابداری از کنترل داخلی ارائه شده است، کنترل داخلی به شرح زیر توصیف گردیده است:
کنترل داخلی یا سیستم کنترل داخلی عبارت از مجموعهای از رویهها ، مقررات و موازین و سیاستها و تدابیری است که مدیریت برای اداره امور و هدایت عملیاتیک واحد تجاری در جهت تأمین اطمینان نسبی برای رسیدنبه هدفهای زیر اتخاذمیکند:
· حفظ داراییها و کاهش خسارات احتمالی به منظور جلوگیری از تقلب و سوء استفاده غیر موثر و اتلاف منابع اقتصادی واحد تجاری.
· بالا بردن دقت و قابلیت اعتماد و اتکا به اسناد و مدارک و اطلاعات معتبر مالی به منظور اطمینان بیشتر از صحت و قابل اعتماد بودن اطلاعات
· ترغیب و تشویق کارکنان به رعایت مقررات، خطمشیها، روشها، دستورالعملها، سیاستها و تصمیمات مدیریت و اندازهگیری امور انجام شده با مقررات و خطمشی واحد تجاری.
· افزایش کارآیی عملیات بهبود بازدهی و ارزیابی عملکرد واحد تجاری در کلیه قسمتها.
برای اعمال کنترل داخلی در یک موسسه یا سازمان میتوان از راههای زیر منابع اطلاعاتی را به دست آورد:
1- از طریق بررسی کار برگهای قبلی که حسابرسان آنها را استخراج کردهاند.
2- با استفاده و مطالعه نمودار سازمانی موسسه، شرح وظایف کارکنان، مصاحبه با آنان و درک میزان مسئولیت و اختیارات هر یک از افراد شاغل در موسسه.
3- تهیه پرسش نامه کنترل داخلی.
4- تهیه نمودار گردش عملیات موسسه
5- مطالعه و بررسی گزارش حسابرسان داخلی و متکی بودن به کار آنان.
مراحل کنترل داخلی:
کنترلهای داخلی عمدتاً شامل دو مرحله مطالعه و ارزیابی میباشد.
در مرحله مطالعه، اقدام به بررسی نظام و شیوه عمل موجود در سازمان میشود و کاربرگ مربوط به این مطالعه تهیه و تنظیم میگردد. هدف از ارزیابی کنترل داخلی در مرحله دوم بیشتر بر روشهای پیشگیری یا کشف اشتباه و اشکالات مهم و بزرگ، به خصوص اشتباهاتی که بر صورتهای مالی اثر میگذارد، متمرکز است.
در این مرحله انجام عملیات آزمون و آزمایش در جهت تعیین میزان کارآیی روشهای اساسی و کلیدی کنترلهای داخلی صورت میگیرد. آزمایشها و بررسیهای مربوط به کنترل داخلی میتواند از طریق روشهای ذیل پیگیری شود:
· مذاکره و مصاحبه با کارکنان سازمان و پرس و جواز آنان.
· بررسی و کنترل و بازبینی مدارک و شواهد موجود.
· بررسی روشهای حسابداری و کنترل نحوه عمل و اجرای آن.
· کنترل مجدد و اجرای روشها و سیاستهای موردنظر حسابرسان.
شرایط لازم برای استقرار کنترل داخلی
برای این که کنترل داخلی را بتوان در یک سازمان پیاده و مستقر و به موقع اجرا گذاشت، میبایست عوامل مختلف در آن سازمان را مورد مطالعه قرارداد. لذا در یک واحد تجاری توجه به موارد زیر برای استقرار کنترل داخلی ضروری است:
· درجه نظارت مدیر یا صاحب واحد تجاری.
· وسعت واحد تجاری.
· انواع عملیات بازرگانی، خدماتی و تولیدی و تعداد کالاهای مورد معاملهدرواحدتجاری.
· سهولت در صورت برداری از کالا.
· بها، وزن و درجه قابل قبول بودن کالا.
· ثابت بودن نرخ کالا و خدمات.
پرسش نامه کنترل داخلی
پرسش نامه کنترل داخلی وسیلهای است که حسابرسان برای مطالعه سیستم کنترل داخلی مورد استفاده قرار میدهند. زیرا همانگونه که توضیح داده شده است، یکی از منابع اطلاعاتی کنترل داخلی تهیه پرسش نامه کنترل داخلی است که امروزه اکثر موسسات حسابرسی از آن استفاده میکنند.
عموماً موسسات حسابداری، پرسشنامه کنترل داخلی را به نحوی طراحی میکنند که:
اولاً : پاسخ به سوالات را بتوان با علامت ( √ ) مشخص کرد.
ثانیاً : تعداد پاسخها محدود باشد.
بنابراین با پاسخهایی از قبیل «موردی ندارد» « بلی» و «خیر» به کلیه سوالات میتوان پاسخ داد. در این صورت پاسخ « بلی» به مفهوم وجود سیستم کنترل داخلی در سازمان و کلیه «خیر» نشانه ضعف کنترل داخلی در سازمان است. در صورتی که بعضی از سوالات و قسمتهای آن با در نظر گرفتن عملیات سازمان موضوعیت نداشته باشد، میتوان آن را در ستون «موردی ندارد» مشخص کرد.
معمولاً در پرسشنامه کنترل داخلی ستونهای دیگری به منظور انعکاس منابع اطلاعاتی برای پاسخ به سوالات و همچنین برای توضیحات اضافی مربوط به عدم کارآیی کنترل داخلی در نظر گرفته میشود.
در صفحه بعد، نمونهای از فرم پرسشنامه کنترل داخلی نمایش داده شده است.
پرسشنامه کنترل داخلی نام واحد موجودیهایکالا تاریخ رسیدگی: نام و سمت کارکنانی که با آنان مصاحبهحضوری شده است | ||||||||
ردیف | پرسش | پاسخ | عطف به کاربرگ | ملاحظات | ||||
مورد ندارد | بلی | خیر | ضعیف | |||||
بااهمیت | بیاهمیت | |||||||
تهیه کننده تاریخ سرپرست گروه حسابرسی تاریخ بررسیکننده تاریخ مدیر گروه حسابرسی تاریخ |
هدف از تنظیم و تهیه پرسشنامه کنترل داخلی
چون از پرسش نامه کنترل داخلی اساس تنظیم برنامههای حسابرس و نیز بررسی چگونگی انجام عملیات حسابداری و امور مالی را تشکیل میدهد. لذا میباید در تنظیم آن حداکثر دقت به عمل آید. ضمن این که پس از تنظیم آن میبایست به اطلاع مقامات و مسئولین واحد تجاری مربوط برسد تا نکته ابهام و سوء تفاهمی در هیچ مورد وجود نداشته باشد. اهداف تنظیم پرسشنامه کنترل داخلی عبارتند از:
· تعیین حدود عملیات حسابرسی به منظور راهنمایی مدیران حسابرسی در تنظیم برنامهها به منظور بررسی سیستم کنترلهای داخلی از طریق تکمیل پرسشنامه و آگاه شدن از نقاط ضعف سیستم موجود و عدم کارآیی آن.
· آشنا کردن مدیران به روش عملیات و سایر روشها و سیستمهای حسابداری واحد تجاری.
· بالا بردن کارآیی و استاندارد عملیات حسابرسی.
· جلوگیری از حذف بعضی از عملیات لازم حسابرسی.
· همکاری برای رفع نقایص در سیستم حسابداری و کاهش امکان اشتباه وسوءاستفاده.
· افزایش مسئولیت حسابرسان در اجرای وظایف.
· بررسی نکات و مغایراتی که حسابرسان با داشتن پرسشنامه کنترل داخلی با آن برخورد میکنند و میتوانند آنها را یادداشت و در گزارشهای خود بدان اشاره نمایند.
این موارد عبارتند از:
1- تغییراتی که در نظام مالی از تاریخ آخرین حسابرسی اتفاق افتاده باشد.
2- عملیاتی از حسابداری و امور مالی که طبق دستورالعملها و نظام مربوط به آن انجام نگرفته باشد.
3- مواردی که برخلاف اصول پذیرفته شده حسابداری و حسابرسی مشاهده شود.
با بررسی سیستم کنترل داخلی و تنظیم پرسشنامه در صورتی که نکات ضعفی در سیستم وجود داشته باشد، پس از مذاکره با مسئولین ذیربط مراتب طی نامه کنترل داخلی (نامه مدیریت) که مسئولیت تهیه و تنظیم آن با مدیریت یا سرپرست گروه حسابرسی است به اطلاع مقامات ذی صلاح سازمان مورد حسابرسی میرسد.
چنانچه نکاتی وجود داشته باشد باید در گزارش حسابرسی ذکر شود.
اثر کنترل داخلی بر موجودی کالا
وجود کنترلهای داخلی مناسب یکی از ابزارهایی است که اطلاعات موثقی را به منظور ارائه بهای تمام شده موجودی کالا در انبار و بهای تمام شده کالای فروش رفته و اثبات و صحت مقادیر فیزیکی موجودیها را برای گزارشهای مالی فراهم میآورد. درحالی که بر اثر فقدان کنترلهای داخلی مناسب، اطلاعات نادرستی در اختیار مدیریت قرار میگیرد و سرانجام تصمیمگیری نادرستی اتخاذ میگردد.
وجود کنترلهای داخلی ناظر بر کلیه عملیات خرید و فروش محصولات یک موسسه میباشد، بطوری که در واحدهای تولیدی از زمان خرید مواد اولیه، تغییر شکل آن در خط تولید، انبار کردن محصول تولیدی در انبار و صدور آن از انبار را تحت تأثیر خود قرار میدهد. لذا اثر کنترلهای داخلی بر موجودی کالا یک سازمان را میتوان در چهار مرحله از عملیات دریافت کالا توسط انبار تا خروج آن از انبار به ترتیب زیر مورد بررسی قرار داد.
مرحله اول - کنترل داخلی در خصوص دریافت کالا
در این خصوص باید بررسی شود که آیا برای کلیه کالاهای دریافتی، رسید انبار و برگه کنترل کیفی و یا رسید موقت انبار صادر شده است و اصولاً این کالا وارد انبار شده است یاخیر؟ وآیا کالا از نظر کمیت وکیفیت مورد آزمایش قرار گرفته است یاخیر؟
برای این که صحت عملیات فوق را مورد مطالعه قرار دهیم باید از طریق بررسی مراحل اجرایی، عملیات مربوط به گردش انبار، کنترل شماره چاپی پیاپی رسیدهای انبار و سایر مدارک نامبرده شده را مورد مشاهده و بررسی دقیق قرار داد.
بطوری که نکات ذیل مورد توجه قرار داده شود:
· آیا تمامی برگههای رسید انبار کالا به موقع در اختیار کاردکس نویس انبار قرار داده شده است و به موقع در کارتهای انبار ثبت شده است؟
· آیا کلیه برگههای رسید انبار کالا به موقع حسابداری انبار به منظور ثبت در کارتهای حسابداری انبار تحویل داده شده است؟
· آیا روش محاسبه به عنوان رویه جاری قیمت گذاری در سازمان وجود دارد تا به نحو درستی قیمتها در کارتهای حسابداری انبار درج گردد.
· آیا برگههای رسید انبار با صورتحسابهای فروشندگان و دستور پرداخت مربوطه همراه با مدارک مثبته دیگر به منظور مقابله با موجودی کالا وجود دارد؟
· آیا در مواردی که کالا از سایر انبارهای سازمان دریافت میشود، برگههای رسید انبار با برگههای انتقال کالا و بار نامههای مربوطه مقابله شده است؟
· آیا در صورتی که اجناس به انبار برگشت شود روش تهیه و تصویب برگه برگشت به انبار و انتقال آن به نحو درستی انجام میگیرد و میتوان آنها را با اسناد حسابداری مربوطه، مورد رسیدگی و آزمایش قرار داد؟
مرحله دوم - کنترل داخلی در خصوص نحوه نگهداری کالا در انبار
پس از آن که نسبت به صحت دریافت مقادیر کالا بر حسب کنترل براساس مدارک ورودی به انبار انجام گرفت باید به بررسی موارد ذیل پرداخته شود:
· آیا کالاهایی که در انبار چیده و نگهداری میشوند فقط در اختیار و در دسترس کارکنانی قرار خواهد گرفت که در آن انبار مشغول به کار هستند یا خیر؟ در این صورت، با بررسی نحوه نگهداری کالا و کنترل مراحل اجرایی کار میتوان به صحت و سقم این کنترل پی برد.
· آیا کالایی که وارد انبار میشود و در آن نگهداری میگردد بر حسب نیاز و درخواست واحدهای مختلف خریداری و تحویل انبار شده است؟ آیا این کالا بر حسب مقدار حداقل موجودی کالا و یا حد تجدید سفارش توسط انباردار درخواست گردیده است؟ آیا اصولاً برای اینگونه کالا حداقل و حداکثر موجودی کالا و حد تجدید سفارش (نقطه تجدید سفارش) پیشبینی و تعیین شده است؟ در این صورت آیا اگر موجودی از حداقل، کمتر و یا از حداکثر بیشتر باشد، هیچگونه عکسالعمل و انعکاسی از سوی انباردار صورت گرفته و گزارشی ارائه شده است یا خیر؟ در هر صورت عملیات فوق باید با بررسی مورد به مورد و یا بررسی کلی و مطالعه گزارشها مورد بررسی و کنترل قرار گیرد.
· آیا کالایی که وارد انبار شده و نگهداری میشود برحسب یک نظم و ترتیب خاص در قفسهها چیده میشوند؟ آیا ابزار و لوازم مورد نیاز برای جابهجایی و مرتب چیدن آنها در انبار وجود دارد؟ آیا اصول ایمنی برای چیدن و صدمه نرسیدن به کالا در انبار رعایت میشود یا خیر؟ این عملیات را میتوان با مشاهده انبار و قفسهها و طرز چیدن کالا در انبار انجام داد.
مرحله سوم - کنترل داخلی ثبت موجودی کالا در کارت انبار
در هر صورت وقتی کالایی که در انبار نگهداری میگردد باید با توجه به کنترل اقلام از طریق مدارک مثبته کارتها و دفاتر بررسی کرد که آیا کالاها از نظر قیمت و یا مقادیر بر حسب صورتحسابها، اعلامیهها، رسیدهای انبار، حوالههای انبار و سوابق خرید و قراردادها ثبت و ضبط شدهاند یا خیر. تا از این راه پی به صحت ثبت موجودیهای کالا در انبار برد. همچنین باید این مورد تحقیق شود که آیا در طول دوره مالی هیچگاه شمارش موجودی بدون اطلاعات قبلی انباردار انجام میگردد یا خیر؟
صحت وجود فیزیکی و عینی موجودیها در انبار یکی از راههای اطمینان برای مقابله علل مغایرت موجودیها با ماندههای دفتری و کارتهای حسابداری انبارها میباشد.
به همین دلیل انبارگردانی سالانه معمولاً توسط غیر کارکنان انبار صورت میگیرد و با حضور در این گونه عملیات، اثبات صحت مانده سوابق موجودی کالا را محرز میگرداند.
مرحله چهارم - کنترل داخلی صدور و ارسال موجودی کالا از انبار
باید از طریق مشاهده مراحل اجرایی کار و رسیدگی به شماره چاپی پیاپی حواله انبار، برگ در خواست کالا از انبار، و کنترل چرخه مراحل تنظیم فرمهای مزبور نسبت به خروج کالا از انبار اقدام کرد. بطوری که در این خصوص میبایست موارد زیر مورد بررسی و رسیدگی قرار گیرد.
· آیا خروج کالا از انبار بر حسب برگ در خواست کالا از انبار صورت گرفته است؟
· آیا حوالههای انبار از نظر تهیه و تصویب و تاریخ صدور رعایت شده است؟
· آیا کالاهایی که از انبار خارج شده است مطابقت با برگ درخواست کالا از انبار و حواله انبار صادره داشته است؟
· آیا در موقع انتقال کالا از انباری کالا به سایر انبارهای سازمان برگ انتقال کالا به انضمام بارنامه مربوط وجود دارد؟
· آیا کلیه حوالههای انبار و بارنامهها را متصدی کاردکس انبار دریافت داشته است و آنها را به درستی در کارتهای انبار وارد کرده است؟
· آیا کلیه موارد بند فوق در کارتهای حسابداری انبار ثبت و روش قیمتگذاری به نحو صحیح انجام پذیرفته است؟
· آیا حوالههای انبار بر حسب شماره چاپی پیاپی صادر و نگهداری شده است؟
· آیا روشهای موجود برای تهیه و تجویز و ثبت برگههای واگذاری و فروش اقلام مازاد و مستعمل و غیرقابل استفاده به درستی انحام میگیرد؟
بطور کلی، در تهیه پرسشنامه کنترل های داخلی موجودی کالا در انبار میبایست موارد ذیل در نظر گرفته شود تا اطمینان از موارد مزبور حاصل گردد.
1- دریافت و صدور کالا توام با کنترلهای داخلی میسر گردد.
2- صحت روش نگهداری کارتهای انبار و حسابداری محرز شود.
3- دقت و صحت نحو انجام عملیات حسابداری اثبات گردد.
4- صحت اسناد قطعی انبار و جلوگیری از هر گونه سوء استفاده ممکن باشد.
5- بررسی سیر تکمیل و تصویب رسید انبار از سوی صاحبان امضای مجاز امکانپذیر باشد.
6- کفایت امنیت و حراست و ایمنی موجودیها در انبار وجود داشته باشد.
7- بررسی ثبت مشخصات اجناس در کارتهای انبار و حسابداری و بازرسی موجودیها را بازرسین بتوانند به سهولت انجام دهند.
8- اجناس مازاد بر احتیاج و بدون استفاده موجود در انبار قایل تشخیص باشد.
9- صحت قیمتگذاری کالاهای موجود در انبار و کالاهای صادره از انبار قابل کنترل باشد.
10- نارساییها و عدم کارآیی کنترل داخلی در مراحل مختلف دریافت، نگهداری و خروج کالا در انبار قابل استخراج باشد. چون موسسات حسابرسی هر یک نمونهای از پرسشنامه کنترل داخلی موجودیهای کالا را برای رسیدگی و آزمون و کنترل و اظهار نظر تهیه و مورد استفاده قرار میدهند. در صفحات بعدی یک نمونه از پرسشنامه کنترل داخلی موجودیهای کالا متداول در موسسات حسابرسی کنونی ایران ارائه میشود.
| ||||||||||||
| ||||||||||||
| ||||||||||||
| ||||||||||||
| ||||||||||||
| ||||||||||||
| ||||||||||||
پرسشنامه کنترل داخلی نام واحد موجودیهایکالا تاریخ رسیدگی: نام و سمت کارکنانی که با آنان مصاحبهحضوری شده است | ||||||||||||
ردیف | پرسش | پاسخ | عطف به کاربرگ | ملاحظات | ||||||||
مورد ندارد | بلی | خیر | ضعیف | |||||||||
بااهمیت | بیاهمیت | |||||||||||
1 2 | آیامدارکو حسابهای موجودی در مورد مقدارو مبلغ انواع گروههای عمده موجودیکالا نگهداری میگردد الف) مواد اولیه ب)کالایدرجریانساخت ج)کالایساختهشده(محصول) د) لوازم یدکی هـ)کالای در اه و) مواد مصرفی(نفتو بنزین و نظیر آن) ز) ملزومات ح) سایر موجودیها(ذیلاً مشخص گردد) آیا در مورد هر یک از گروههای موجودی کالا به شرح زیر، حسابهای کنترل مناسبی شامل کلیه نقل و انتقالات موجودیها نگهداری میگردد. الف) مواد اولیه ب) کالای در جریان ساخت ج) کالای ساخته شده | |||||||||||
تهیه کننده تاریخ سرپرست گروه حسابرسی تاریخ بررسیکننده تاریخ مدیر گروه حسابرسی تاریخ | ||||||||||||
پرسشنامه کنترل داخلی نام واحد موجودیهایکالا تاریخ رسیدگی: نام و سمت کارکنانی که با آنان مصاحبهحضوری شده است | ||||||||||||
ردیف | پرسش | پاسخ | عطف به کاربرگ | ملاحظات | ||||||||
مورد ندارد | بلی | خیر | ضعیف | |||||||||
بااهمیت | بیاهمیت | |||||||||||
3 4 | د) لوازم یدکی هـ) کالای در راه و) سایر موجودیها (ذیلاً مشخص گردد) آیا مدارک مذکور در بند 1 و 2 فوق شامل اطلاعات ذیل نیز میباشد. الف) مشخصات کامل موجودی ب) محل نگهداری ج) حداقل و حداکثر و حد تجدید سفارش موجودی مورد نیاز؟ آیا طی دورههای منظم(برای مثال هر ساله) بدون توجه به اقلام مندرج در دفاتر، کلیه موجودیهای شرکت براساس دستورالعملهای مناسب شمارش میشود و صورت جامعی از موجودیهای کالا(اعم از موجود در شرکت و نزد اشخاص ثالث) تهیه میگردد. | |||||||||||
تهیه کننده تاریخ سرپرست گروه حسابرسی تاریخ بررسیکننده تاریخ مدیر گروه حسابرسی تاریخ | ||||||||||||
پرسشنامه کنترل داخلی نام واحد موجودی هایکالا تاریخ رسیدگی: نام و سمت کارکنانی که با آنان مصاحبهحضوری شده است | ||||||||||||
ردیف | پرسش | پاسخ | عطف به کاربرگ | ملاحظات | ||||||||
مورد ندارد | بلی | خیر | ضعیف | |||||||||
بااهمیت | بیاهمیت | |||||||||||
5 6 7 | آیا تراز آزمایشی از مانده حسابهای کالاها از کارتهای حسابداری انبار در فواصل، تهیه و بامانده حساب کنترل انبار در دفتر کل مقابله میشود؟ و مغایرت های موجود مشخص میگردد. آیا مراحل مندرج در بندهای 4و5 فوق را اشخاص مستقل از افراد زیر به عمل میآورند. الف)مسئولین حفاظت از موجودیها ب) مسئولین ثبت و نگهداری دفاتر/ کارتهای معین موجودیها ج) کارکنانی که دسترسی به انبار ندارند. آیا تمام دریافتهای مواد اولیه و همچنین برگشت کالا از مشتریان توسط یک اداره مستقل اداره میگردد. | |||||||||||
تهیه کننده تاریخ سرپرست گروه حسابرسی تاریخ بررسیکننده تاریخ مدیر گروه حسابرسی تاریخ | ||||||||||||
پرسشنامه کنترل داخلی نام واحد موجودی هایکالا تاریخ رسیدگی: نام و سمت کارکنانی که با آنان مصاحبهحضوری شده است | ||||||||||||
ردیف | پرسش | پاسخ | عطف به کاربرگ | ملاحظات | ||||||||
مورد ندارد | بلی | خیر | ضعیف | |||||||||
بااهمیت | بیاهمیت | |||||||||||
8 9 10 11 | آیا رسیدهای دریافت کالا همگی دارای شماره مسلسل (پیاپی) بوده و یک نسخه از آنها به حسابداری فرستاده میشود. آیا تمام موجودیها از قبیل در انبارهای شرکت زیر نظر انباردار نگهداری شده و فقط در مقابل درخواست رسمی کالا صادر میگردد. آیا سیستم صدور و تهیه و ارسال برگ فروش به نحوی تدوین شده است تا اطمینان حاصل شود که برای صدور هر نوع جنس فوراً بتوان آن را به حساب فروش یا تولید ربط داد. آیا سیستم ثبت دائمی موجودی کالا به نحوی است که اقلاً سالی یکبار موجودی کارتها با خود موجودی مقابله گردد؟ | |||||||||||
تهیه کننده تاریخ سرپرست گروه حسابرسی تاریخ بررسیکننده تاریخ مدیر گروه حسابرسی تاریخ | ||||||||||||
پرسشنامه کنترل داخلی نام واحد موجودیهایکالا تاریخ رسیدگی: نام و سمت کارکنانی که با آنان مصاحبهحضوری شده است | ||||||||
ردیف | پرسش | پاسخ | عطف به کاربرگ | ملاحظات | ||||
مورد ندارد | بلی | خیر | ضعیف | |||||
بااهمیت | بیاهمیت | |||||||
12 13 14 15 | آیا مسئولیت عملیات مربوط به تحویل گرفتن کالا در دست کارمندی غیر از مسئول خرید میباشد؟ آیا شمارش کالا توسط کارمندانی غیر از انباردار به عمل میآید؟ آیا سیستمهای ثبت ادواری موجودی کالا به نحوی است که اقلاً سالی یک بار موجودی کارتهای انبار مقابله و مغایرتهای موجود استخراج گردد. آیا سیستم شمارشانبار به ترتیبی است که : الف) دستورالعمل کتبی به تمام شمارشکنندگان داده شود. ب) صورتهایی که برای ثبت موجودیهای شمارش شده به کار میرود دارای شماره چاپی پیاپی باشند. | |||||||
تهیه کننده تاریخ سرپرست گروه حسابرسی تاریخ بررسیکننده تاریخ مدیر گروه حسابرسی تاریخ | ||||||||
پرسشنامه کنترل داخلی نام واحد موجودیهایکالا تاریخ رسیدگی: نام و سمت کارکنانی که با آنان مصاحبهحضوری شده است | ||||||||
ردیف | پرسش | پاسخ | عطف به کاربرگ | ملاحظات | ||||
مورد ندارد | بلی | خیر | ضعیف | |||||
بااهمیت | بیاهمیت | |||||||
16 | ج) موجودی برگههایی را که برای ثبت شمارش به کار میروند قابل کنترل باشد. د) هنگام شمارش در مورد تمام واردهها و تمامی صادرهها در تاریخ شمارش صورت تطبیق (مغایرت) تهیه شده است. هـ) هنگام شمارش، کالای ناباب و خسارت دیده مشخص گردیده است. و) صورتهای شمارش با فهرستهای تهیه شده با مانده کارتها مقابله شدهاند؟ ز) هنگام شمارش، کالاهایی که برای صدور به مشتری جدا شدهاند و یا کالای اشخاص ثالث به حساب آوردهشدهاند؟ ح)تمام قیمتها (نرخها) و محاسبات و جمعها مستقلاً کنترل شدهاند؟ آیا کلیه اختلافات که بین ثبت حسابداری و مبالغ حاصل از شمارش موجودی واقعیبهدست | |||||||
تهیه کننده تاریخ سرپرست گروه حسابرسی تاریخ بررسیکننده تاریخ مدیر گروه حسابرسی تاریخ | ||||||||
پرسشنامه کنترل داخلی نام واحد موجودی هایکالا تاریخ رسیدگی: نام و سمت کارکنانی که با آنان مصاحبهحضوری شده است | ||||||||
ردیف | پرسش | پاسخ | عطف به کاربرگ | ملاحظات | ||||
مورد ندارد | بلی | خیر | ضعیف | |||||
بااهمیت | بیاهمیت | |||||||
17 18 19 | میآید مورد بررسی قرار میگیرند و در حسابها منعکس میگردند. آیا تغییردادن مدارک حسابداری انبار را که در بند 16 بدان اشاره شده مقام مسئولی رسیدگی و تایید میکند. آیا در حین شمارش موجودیها، موضوعات ذیل مورد توجه قرار میگیرد و موارد نامطلوب به نحو مناسبی به مقامات ذیصلاح گزارش میگردد. الف) کیفیت موجودیها. ب) موجودیهای کممصرف ج) موجودیهای غیرقابلاستفاده. د) نحوه و شرایط نگهداری موجودیها. آیا نتایج حاصل از بررسیهای مذکور در بند 18 فوقرا مقام مسئولی رسیدگی وتاییدکند؟ | |||||||
تهیه کننده تاریخ سرپرست گروه حسابرسی تاریخ بررسیکننده تاریخ مدیر گروه حسابرسی تاریخ | ||||||||
پرسشنامه کنترل داخلی نام واحد موجودیهای کالا تاریخ رسیدگی: نام و سمت کارکنانی که با آنان مصاحبهحضوری شده است | ||||||||
ردیف | پرسش | پاسخ | عطف به کاربرگ | ملاحظات | ||||
مورد ندارد | بلی | خیر | ضعیف | |||||
بااهمیت | بیاهمیت | |||||||
20 21 | آیا تدابیر مناسبی اتخاذ گردیده است تا بتوان در مواقع مقتضی هر یک از اقلام موجودیها را در مورد هر یک از گروههای عمده ذیل به سهولت شناسایی و مشاهده کرد؟ (برای مثال، از شمارهگذاری دارائیهای ثابت و یا ثبت کلیه مشخصات کلیه مشخصات لازم جهت شناسایی موجودیها) الف) لوازم یدکی. ب) مواد اولیه. ج) کالای در جریان ساخت. د) کالای ساخته شده. هـ) سایر موجودیها (ذیلاً مشخص گردد.) آیا در مورد کالاهای ذیل کنترل حسابداری وجود دارد؟ الف) کالاهایی که در انبارهای عمومی میباشند(انبار گمرک انبار راه آهن) ب) کالاهایی که برای یک مرحله از تولید به شرکت | |||||||
تهیه کننده تاریخ سرپرست گروه حسابرسی تاریخ بررسیکننده تاریخ مدیر گروه حسابرسی تاریخ | ||||||||
پرسشنامه کنترل داخلی نام واحد موجودیهای کالا تاریخ رسیدگی: نام و سمت کارکنانی که با آنان مصاحبهحضوری شده است | ||||||||
ردیف | پرسش | پاسخ | عطف به کاربرگ | ملاحظات | ||||
مورد ندارد | بلی | خیر | ضعیف | |||||
بااهمیت | بیاهمیت | |||||||
22 23 | دیگری واگذار شدهاند( لوازم یدکی اتومبیل، کاغذ که به چاپخانه برای چاپ داده میشود و نظایر آن) ج) کالاهایی که به طور امانی ارسال شده است. آیا در مورد کالای امانی نزد اشخاص ثالث طی دورههای معقول تاییدیههای مناسبی گرفته میشود و یا در صورت امکان، مشاهده عیبی به عمل میآید؟ آیا بررسیهای مذکور در بند22 فوق را اشخاص مستقل از مسئولین نگهداری دفاتر/ کارتهای موجودیها به عمل میآورند؟ همچنین نتایج به دست آمده توسط مسئول بالاتر مورد بررسی و تایید قرار میگیرد. | |||||||
تهیه کننده تاریخ سرپرست گروه حسابرسی تاریخ بررسیکننده تاریخ مدیر گروه حسابرسی تاریخ |
پرسشنامه کنترل داخلی نام واحد موجودیهای کالا تاریخ رسیدگی: نام و سمت کارکنانی که با آنان مصاحبهحضوری شده است | ||||||||
ردیف | پرسش | پاسخ | عطف به کاربرگ | ملاحظات | ||||
مورد ندارد | بلی | خیر | ضعیف | |||||
بااهمیت | بیاهمیت | |||||||
24 25 | آیا تدابیر مناسبی جهت تفکیک موجودیهای متعلق به اشخاص ثالث از موجودیهای متعلق به شرکت اتخاذ گردیده است به طریقی که بتوان اطمینان حاصل کرد که : الف) کلیه موجودیهای متعلق به اشخاص ثالث مشخص میگردد و به طور جداگانه صورتبرداری میشود؟ ب) هیچ یک از موجودیهای شرکت جزء موجودیهای متعلق به اشخاص ثالث قرار نمیگیرد؟ آیا جهت تعدیل حسابهای کنترل و دفاتر/ کارتهای معین موجودیها در مورد اختلافات مشاهده شده ضمن مقایسه اقلام واقعی موجودیها با دفاتر کارتهای معین، اقدامات لازم و مناسب صورت میگیرد؟ | |||||||
تهیه کننده تاریخ سرپرست گروه حسابرسی تاریخ بررسیکننده تاریخ مدیر گروه حسابرسی تاریخ |
پرسشنامه کنترل داخلی نام واحد موجودیهای کالا تاریخ رسیدگی: نام و سمت کارکنانی که با آنان مصاحبهحضوری شده است | ||||||||
ردیف | پرسش | پاسخ | عطف به کاربرگ | ملاحظات | ||||
مورد ندارد | بلی | خیر | ضعیف | |||||
بااهمیت | بیاهمیت | |||||||
26 27 28 29 | آیا تعدیلات موضوع بند 25 فوق را مقام مسئولی مورد بررسی و تایید قرار میدهد؟ آیا کلیه موجودیهای شرکت تحت شرایط مناسب نگهداری میشود و کلیه اقدامات ایمنی جهت حفاظت از آنها به عمل میآید؟ آیا موجودیهای شرکت به نحو مطلوب تحت پوشش بیمه قرار گرفته است. آیا در مورد ارزش روز موجودیهای شرکت کنترلهایی اعمال میگردد تا بتوان اطمینان حاصل کرد که در صورت کاهش ارزش هر یک از اقلام و یا گروه اقلام مشابه موجودیها به میزانی کمتر از قیمت تمام شده آنها ذخایر کافی از این بابت در حسابها منظور میگردد. | |||||||
تهیه کننده تاریخ سرپرست گروه حسابرسی تاریخ بررسیکننده تاریخ مدیر گروه حسابرسی تاریخ | ||||||||
پرسشنامه کنترل داخلی نام واحد موجودیهای کالا تاریخ رسیدگی: نام و سمت کارکنانی که با آنان مصاحبهحضوری شده است | ||||||||
ردیف | پرسش | پاسخ | عطف به کاربرگ | ملاحظات | ||||
مورد ندارد | بلی | خیر | ضعیف | |||||
بااهمیت | بیاهمیت | |||||||
30 31 32 | آیا تدابیر مناسبی اتخاذ شده است تا کالای کم مصرف، ناباب و یا مازاد بر احتیاج به نحو مطلوبی مشخص شود و به اطلاع مقامات ذیصلاح برسد؟ (برای مثال: از طریق بررسی مداوم کارتهای موجودی جهت تشخیص میزان نقل و انتقالات و بررسی اجناس کم تحریک) آیا نتایج حاصل از بررسیهای مذکور در بند 30 فوق را مقام مسئولی مورد بررسی و تایید قرار میدهد؟ آیا در مورد کالای خسارت دیده و یا معیوب، تهیه گزارشهای منظمی حاوی اطلاعات لازم در مورد منظمی حاوی اطلاعات لازم در مورد دلائل و چگونگی خسارتدیدن کالای مزبور الزامیمیباشد(برای مثال: | |||||||
تهیه کننده تاریخ سرپرست گروه حسابرسی تاریخ بررسیکننده تاریخ مدیر گروه حسابرسی تاریخ |
پرسشنامه کنترل داخلی نام واحد موجودیهای کالا تاریخ رسیدگی: نام و سمت کارکنانی که با آنان مصاحبهحضوری شده است | ||||||||
ردیف | پرسش | پاسخ | عطف به کاربرگ | ملاحظات | ||||
مورد ندارد | بلی | خیر | ضعیف | |||||
بااهمیت | بیاهمیت | |||||||
33 34 35 | گزارش منظم انباردار در صورت مشاهده این گونه موارد) آیا تدابیر مناسبی اتخاذ گردیده است تا هر گونه زیان احتمالی ناشی از تکمیل و فروش کالای در جریان ساخت مشخص گردد؟ (برای مثال، از طریق مقایسه جمع هزینههای انجام شده و هزینههای برآوردی لازم جهت تکمیل کار، یا خالص ارزش قابل بازیافت محصول ساخته شده) آیا نتایج بررسیهای بندهای32 و 33 فوق را مقام مسئولی مورد بررسی و تایید قرار میدهد؟ اگر حسابداری صنعتی وجود دارد آیا کنترلهای عملی به ترتیب زیر وجود دارد؟ الف) از طریق کنترل توسط دفتر کل(حساب کنترل هزینه) | |||||||
تهیه کننده تاریخ سرپرست گروه حسابرسی تاریخ بررسیکننده تاریخ مدیر گروه حسابرسی تاریخ | ||||||||
پرسشنامه کنترل داخلی نام واحد موجودیهای کالا تاریخ رسیدگی: نام و سمت کارکنانی که با آنان مصاحبهحضوری شده است | ||||||||
ردیف | پرسش | پاسخ | عطف به کاربرگ | ملاحظات | ||||
مورد ندارد | بلی | خیر | ضعیف | |||||
بااهمیت | بیاهمیت | |||||||
ب) از طریق کنترل مبالغی که آخر سال به عنوان موجودی کالا در ترازنامه منعکس میشود. ج) از طریق ارزیابی قیمت تمام شده کالای فروش رفته. | ||||||||
تهیه کننده تاریخ سرپرست گروه حسابرسی تاریخ بررسیکننده تاریخ مدیر گروه حسابرسی تاریخ |