سرمایه های خارجی

مقدمه:

دراین مقاله سعی بر آن شده است که ابتدا سرمایه خارجی را به صورت کلی تعریف کنیم پس از آن چگونه به عنوان منبع  آن را در نظر بگیریم و استفاده کنیم ، برچه عواملی تأثیر می گذارد وخود بر چه عواملی تأثیر می گذارد، چه چالشهایی فراروی آن قرار دارد ، تأثیر مدیریت کارا بر روی سرمایه گذاری ، چگونه پس انداز کنیم ودر آخر ایران را مورد برسی قرار می دهیم و در مجموع نتیجه گیری و راههای پیشنهادی ارائه می شود .

(1)                                         (تعریف سرمایه خارجی :   

منظور از سرمایه خارجی تولید فراورده هایی است که بتوانیم آن را در بازار عرضه کنیم یعنی تولید کالایی که برای بنگاههایی که سرمایه گذاری کرده اند تولید درآمد کنند البته شایان به ذکر است که این سرمایه گذاری می تواند به صورت مشترک انجام بگیرد یا اینکه به طور کامل در اختیار بنگاههای خارجی باشد باید گفته شود که بسته به نوع سرمایه گذاری آن پیامدها و خروجی که بنگاهها و سازمانها دارند متفاوت خواهد بود . )

حال باید گفته شود که اثر سرمایه گذاری خارجی مشترک انجام گیرد باعث می شود که افراد در مدیریت بنگاه تازه تأسیس شده مشارکت داشته باشند و خود بنگاه هم می تواند از دانش و کار افراد بومی بهره مند شوند و بدین ترتیب این نوع سرمایه گذاری از ریسک کمتری برخوردار می شود ولی مشکلی که ممکن است که بوجود آید این است که به علت افزایش جمعیت بومی مشغول در بنگاه و متفاوت بودن افراد ،سازمان دچار اغتشاش می شود از مشکلات دیگری که به وجود می آید آن است که وقتی که تعداد این سازمانها و بنگاهها افزایش پیدا می کند یعنی به حد اشباع می رسد ، به خاطر افزایش سود دهی خودشان موانعی بر سر راه بنگاههای دیگر ایجاد نمایند . زیرا اگر این موانع را ایجاد نکنند بعد از مدتی تنوع بنگاهها زیاد شده و دیگر آن بنگاهها بدیع بودن تولیدات را دارا نخواهند بود و نیز دیگر از موقعیت انحصاری برخوردار نخواهند بود و در ضمن مصرف کننده کالای مرغوب تری می طلبد زیرا رقابت زیاد است و در این هنگام بنگاه برای اینکه بتواند کالای بهتر و نوع تری تولید نماید مجبور به افزایش هزینه می شود که همین امر باعث پایین آمدن کارایی بنگاه می شود .

(1)                 برگرفته شده از مجله پزوهشهاوسیاستهای اقتصادی سال 86 صفحه 24

سرمایه خارجی به عنوان منبع رشد:

از سرمایه خارجی می توان به عنوان منبع رشد یک جامعه استفاده نمود زیرا بنگاهها برای آنکه بتوانند بازار را در دست خود بگیرند به رقابت بر می خیزند ، درست است که زمانی برای به انحصار گرفتن بازار موانعی بر سر راه همدیگر ایجاد می کنند اما با وجود این مطلب باز به بهتر و بدیع کردن کالاها ی خود می اندیشند و سعی می کنند همیشه برای تولیدات خود متقاضیانی داشته باشند و مصرف کنندگان خود را از دست ندهند و این باعث افزایش تولیدات بنگاهها و به دنبال آن باعث رشد و توسعه جامعه می شود و همین امر باعث افزایش پس انداز سرمایه های خارجی خواهد شد زیرا با متنوع شدن و افزایش صادرات   می تواند بازار جهانی را در دست بگیرند .

سرمایه خارجی بر روی چه عواملی تأثیر گذار است :

اگر سرمایه خارجی را به سه منبع یعنی (1)سرمایه ملی (2)سرمایه فیزیکی (3) سرمایه غیر مملوس ، در نظر بگیریم و بخواهیم به طور مجزا به آن بپردازیم خواهیم دید که از نظر ملی سرمایه گذاری بر جامعه تأثیر مثبت دارد و سرمایه گذاری خارجی بیرونی راسرمایه گذاری  داخلی را افزایش خواهد داد . از نظر فیزیکی هم تعداد کالاهایی که صادر می شود باعث افزایش سرمایه خارجی خواهد شد و از نظر غیر مملوس بودن هنر و فناوری جامعه افزایش پیدا خواهد کرد و به دنبال آن کشف بازارهای جدید باعث توسعه کشور      می شود البته شایان به ذکر است گاهی اوقات جذب سرمایه گذاری برای بازارهای داخلی به تنهایی مقرون به صرفه نمی باشد و حتماً باید دارای نشان باشد تا بتوان آنها را صادر کرد و بازاری برایشان پیدا نمود البته در نظام اداری نیز باید تغیراتی انجام دهیم و زیر بنای مناسبی باید در نظر بگیریم و دیگر آنکه باید شرکای مناسب داخلی در اختیار داشته باشیم .

چه عواملی بر خود سرمایه خارجی تأثیر می گذارد

(1)       صادراتی که از تولیدات انجام شده توسط سرمایه خارجی انجام می گیرد بعد از برگشت سرمایه باعث می شود که تراز سرمایه افزایش یابد و به دنبال آن پس انداز سرمایه افزایش پیدا خواهد کرد .)

عامل دیگری که بر سرمایه خارجی تأثیر می گذارد مالیات می باشد ، مالیات باعث می شود که هزینه سرمایه گذاری خارجی افزایش پیدا کند و این عامل باعث جلوگیری از ورود سرمایه گذاری خارجی خواهد شد .

(1) برگرفته شده از مجله پزوهشها و سیاستهای اقتصدری   شماره 24 صفحه 12

چالشهای فراروی سرمایه گذلری خارجی:

در سطح مدیریتی کلان هر جامعه ای بی شک به سرمایه گذاری خارجی اهمیت به سزایی می دهند زیرا سرمایه گذاری خارجی می تواند سرچشمه تحولات اقتصادی و اجتماعی جامعه باشد و به خاطر همین امر از اهمیت زیادی برخوردار است و اهمیت دیگری که از نظر مدیریتی دارد آن است که باید طوری این فرایند انجام گیرد که ریسک کمتری داشته باشد و از درآمد بالایی برخوردار باشد . در دنیای امروز فرار سرمایه رنگ دوچندانی پیدا کرده است و همین باعث می شود مدیریت سرمایه خارجی از حساسیت بالایی برخوردار شود این ویژگی هم شامل سرمایه گذاری داخلی و هم خارجی می شود البته باید گفته شود که سرمایه گذاری خارجی بیرونی از حساسیت بیشتری برخوردار است زیرا ممکن است آنها بازار دیگری برای خود انتخاب کنند . اگر مدیریت قوی عمل نکند زمینه رقابت را در بازار جهانی از دست خواهد داد .

تأثیر مدیریت کارا:

افزایش اشتغال و کاهش بیکاری

بالا رفتن سطح دانش فنی جامعه

افزایش درآمد مردم

توسعه کارآفرینی و بالا رفتن رقابت در بازار

افزایش و گسترش دادوستد بومیان با بیگانگان

تأمین جایگاهی مناسبتر برای تولید در سطح جهان

(1)                 (سرمایه گذاری خارجی در ایران :

پس از انقلاب دیدگاه موجود در مورد سرمایه گذاری خارجی با توجه به تجربیات تلخ یک قرن ونیم گذشته تعامل همراه با زیان با جهان خارج به ویژه غرب بسیار منفی بود . اثر این تفکر را به خوبی می توان در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران به ویژه اصل 80 قانون اساسی دید . بر اساس این اصل اعطای هرگونه امتیاز تشکیل شرکتها و مؤسسات در امور تجاری و صنعتی ، کشاورزی ، معادن و خدمات به خارجیان مطلقاً ممنوع است . البته در برنامه دوم با پذیرش سرمایه گذاری خارجی و تصویب اداره مناطق آزاد تجاری – صنعتی – عملیاتی در نظر گرفته شد . )

(1)                 برگرفته شده از پژوهشها و سیاستهای اقتصادی شماره 35 صفحه 9

موانع جذب سرمایه گذاری خارجی در ایران :

علت عدم جذب سرمایه گذاری در ایران را می توان از چند عامل مورد برسی قرار دهیم :

(1)موانع اقتصادی

(2)موانع حقوقی

(3)موانع فرهنگی

(4)موانع سیاسی

موانع اقتصادی : این نوع موانع مانند بزرگ بودن بیش از حد دولت – نوسانات ارزی – نبودن ثبات اقتصادی – ضعیف بودن کارایی بنادر – ضعف سیاست های تشویقی و ترویجی – نداشتن مهارت نیروی انسانی – ضعف اداری قوانین – ناکارایی نظام قضایی ونبودن پشتوانه دولتها و بانکها.

موانع حقوقی : مانند قوانین گمرکات ، مالیات تجاری ، تعرفه ها.

موانع فرهنگی : مانند داشتن تفکرات منفی در مورد ارتباط با بیگانگان و ناکافی بودن افرادی که به زبانهای دیگر تسلط داشته باشند .

موانع سیاسی : مانند تحریم های اقتصادی کشورهای همچون امریکا ، نبودن ثبات سیاسی در کشور به دلیل آنکه هرزمان که دولتمردان بر سر کار می آیند سیاستهای مد نظر خود را اعمال می کنند و در آخر مشکلات امنیتی .

نتیجه گیری :

(1)دسترسی به سرمایه خارجی در بازارهای بین المللی امکان افزایش سرمایه گذاری داخلی را بیشتر      می کند .

(2)اگر از سرمایه های خارجی برای سرمایه گذاری مولد استفاده شود امکان افزایش تولید در رشد اقتصادی فراهم می شود .

(3)اثر بخشی مثبت سرمایه های خارجی بر رشد اقتصادی بستگی به سیاست گذاری کشورهای میزبان خواهد داشت .

(4)برنامه ریزی بلند مدت باعث ثبات مناسبتری برای استفاده از سرمایه گذاری خارجی می شود .

پیشنهادها:

1-   جذب سرمایه خارجی باید در جهت اهداف توسعه اقتصادی کشور قرار گیرد ودر خدمت برنامه های توسعه باشد .

2-  چون سرمایه گذاری مستقیم خارجی در اکثر موارد اثر مثبت بر رشد اقتصادی دارد و پایدارتر است مناسب است هدف برنامه های جذب سرمایه خارجی بیشتر بر این مبنا قرار دهیم .

3-  در جذب سرمایه گذاری مستقیم خارجی باید بیشتر تأکید بر تشکیل شرکت های مشترک باشد تا از این طرق توان مدیریتی و مهارتهای فنی به واحدهای اقتصادی کشور انتقال یابد .

4-   آثار سرمایه گذاری خارجی در ایران به دلیل کوچکی این سرمایه گذاری در قالب تحقیق اقتصاد خرد مطالعه شود .

5-   از سرمایه خارجی برای تقویت نظام تولیدی مورد نیاز می توان استفاده کرد .

6-  برای اطمینان از جذب سرمایه گذاری سودمند ، قوانین و مقررات را شفاف نماییم و مجموعه ای از قوانین را داشته باشیم که بدین طریق به وسیله یک واحد تحت نظارت قرار گیرد .

7-   مطالعات پیوسته ای برای کنترل محیط اقتصادی بین الملل در قالب طرح های کوتاه مدت ، بلند مدت و دائمی به انجام رسند .